بحران در مطالعه ی جامعه ی ایرانی: تأملاتی پیرامون جامعه ی ایرانی

author

  • جواد افشارکهن استادیار گروه علوم اجتماعی- دانشگاه بوعلی همدان
Abstract:

نظریه‌های اجتماعی از خلال به کارگیری مفاهیم ابداعی خود، شناخت پدیدارهای مختلف اجتماعی در یک جامعه را تسهیل می‌کنند و توضیحات خود درباره‌ی علل ظهور، دگردیسی و فرجام واقعیات اجتماعی را با پیامدهای کوتاه یا بلندمدت مرتب برآن‌ها پیوند می‌زنند. فرآیند تحولات به هم پیوسته، توأمان و سه گانه در قلمروهای واقعیت اجتماعی، نظریه‌ی فلسفی و نظریه‌ی اجتماعی می‌تواند عینیت‌ها را به گونه‌ای مؤثر و کارآمد در سپهر اندیشه و ذهنیت توجیه‌پذیر و در عرصه‌ی کنش اجتماعی قابل کنترل سازد. اما در شرایط برهم خوردن این همزمانی که عموماً در شرایط جوامع پیرامونی رخ می‌دهد، درک و تفسیر وضعیت این جوامع با دشواری مواجه می‌شود. با گذشت حدود نیم قرن از حضور جامعه‌شناسی و جامعه‌شناسان در نظام دانشگاهی ایران، به نظر می‌رسد دستاوردهای اندیشه‌ی اجتماعی ایرانی در جهت شناخت جامعه‌ی ایران و پیش‌بینی تحولات آن چندان قابل اعتنا نیست و منطق دگرگونی‌ها و فراز و نشیب‌های اجتماعی را نمی‌توان در چارچوب نظریات موجود فهم و  قابل پیش‌بینی نمود. مقاله‌ی حاضر براساس بررسی‌های خود در حول محورهای: الف) نسبت اندیشه‌ی فلسفی واندیشه‌ی اجتماعی ب) ویژگی‌های جامعه‌ی ایرانی به عنوان جامعه‌ای پیرامونی ج) قابلیت‌ها وتحدیدهای مؤثر براندیشه‌ورزی اجتماعی در ایران، می‌کوشد چالش‌ها و موانع موجود بر سرراه نظریه‌پردازی درباره‌ی جامعه‌ی ایران را مورد مطالعه قرار دهد و به بحث درباره‌ی عوامل بحران در تأمل اجتماعی نظام‌مند و روش‌مند پیرامون واقعیات جامعه‌ی‌ایرانی بپردازد.  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

حقیقت مشروطه در بازی زبانی جامعه ی ایرانی

مشروطه مهم ترین آوردگاه سنت های فکری- سیاسی متفاوت ایرانی، اسلامی و غربی و سنت های تلفیقی برآمده از آنها است. در این میان، اصحاب سنت اسلام فقاهتی در تباین، سازگاری یا ناسازگاری سنت اسلامی با سنت لیبرال غربی راه هایی متفاوت را پیمودند. در این پژوهش از آن دسته از فقها و مراجعی که در خوانش مجدد از اسلام؛ معتقد به سازگاری سنت ایرانی/اسلامی با سنت غربی بودند به عنوان سنت اسلام نواندیش یاد می شود. ...

full text

اعتبارسنجی پرسشنامه ی شخصیت خودشیفته (NPI-16) در جامعه ی ایرانی

از آنجا که خودشیفتگی رویکردی تک‌بعدی دارد و استفاده از پرسش نامه‌های طولانی کاربرد بالینی و پژوهشی مناسبی ندارند، لذا معرفی پرسش‌نامه‌های کوتاه الزامی به نظر می‌رسد. پرسش‌نامه‌ی شخصیت خودشیفته (NPI-16) ابزار خودسنجی کوتاهی برای سنجش ویژگی‌های خودشیفتگی در گروه‌های غیربالینی می‌باشد. این پژوهش به منظور اعتبارسنجی این پرسش‌نامه در جمعیت ایرانی انجام‌شد. روش‌کار: در این مطالعه‌ی زمینه‌یابی مقطعی،...

full text

نگاهی جامعه شناختی به رابطه ی میان مهندسی و جامعه

در این مقاله از نگاهی جامع هشناسانه به بررسی جایگاه مهندسی به عنوان نهادی اجتماعی پرداخته ورابطه ی میان مهندسی و جامعه بررسی م یشود. در چارچوب نگاهی جامع هشناسانه به مهندسی، برارتقای کیفیت آموزش مهندسی و تربیت مهندسانی حساس به ارز شهای اجتماعی تأکید م یشود.ابتدا با نگاهی توصیفی، به رابطه ی میان فناوری و جامعه و سهم تأثیرگذاری هر یک بر شک لگیریدیگری اشاره م یگردد. سپس نقش مهندسی در جامع هی مدرن ...

full text

جستاری جامعه شناختی پیرامون ازخودبیگانگی، شهر و داستان ( بررسی پدیده ی ازخودبیگانگی در جامعه ی شهری مسکو در داستان «دل سگ»)

در این نوشتار، پدیده­ی ازخودبیگانگی در محیط شهری مسکو در داستان بلند «دل سگ»، اثر میخائیل بولگاکف مورد مطالعه قرار گرفته­است. این داستان بلند، سرخوردگی نویسنده از انقلاب سال 1917م روسیه را بازتاب می­دهد. پرسش مطرح­شده در این نوشتار این است که پدیده­ی الیناسیون انسان شهرنشین، چگونه به صورت یک الگو در ادبیات داستانی شوروی شکل گرفته و بولگاکف با چه شیوه­ای در صدد طرح، توصیف و حل این مسأله برآمده­ا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 11  issue 1

pages  108- 121

publication date 2010-03-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023